Beeld Maria Lactans aangekocht door Vlaamse Gemeenschap
De Vlaamse Gemeenschap verwerft een unieke Maria Lactans uit de vroege 13de eeuw, een uitzonderlijke romaanse sculptuur van Maria die het kindje Jezus de borst geeft. Het werk werd aangekocht via het Topstukkenfonds en wordt opgenomen in de Topstukkenlijst. M Leuven krijgt het beeld in langdurige bruikleen.
De Maria Lactans werd in de vroege 13de eeuw vervaardigd in Verona. De maker is vermoedelijk de Veronese beeldhouwer Brioloto de Balneo, voor kenners bekend van het grote rosetraam in de San Zeno Basiliek in Verona. Het Mariabeeld is gemaakt uit marmo rosso di Verona, een soort kalksteen eigen aan de Noord-Italiaanse regio.
Verrijking voor collectieve Vlaamse kunstcollectie
Het werk huisde vele jaren in privécollecties. In de 19e eeuw vertoefde het beeld bij een collectioneur in Verona, waar het gemaakt is. Daarna maakte het werk deel uit van de bekende Stroganoff-collectie in Rome. Van de familie Stroganoff ging het in 1923 naar Adolphe Stoclet, die een eclectische kunstverzameling aan het uitbouwen was.
Het beeld werd aangekocht via het Topstukkenfonds en beantwoordt aan alle criteria van het Topstukkendecreet. In Vlaanderen is er geen enkel vergelijkbaar beeld uit die periode en traditie bewaard van een dergelijke monumentale omvang en artistieke kwaliteit. Er zijn slechts 6 gelijkaardige beelden wereldwijd bekend, waarvan 2 in Italië. Dit werk is het best bewaarde van de reeks, met resten originele polychromie.
Het beeld is ook een belangrijke getuige van de unieke, eclectische Stoclet-collectie waar het deel van uitmaakte en heeft daarom ook een bijzondere waarde voor het collectieve geheugen.
Foto: Jan van Esch
Uitzonderlijke romaanse sculptuur
De Maria Lactans wordt in langdurige bewaring gegeven aan M Leuven. Sinds de opstart van M 12 jaar geleden profileert het museum zich steeds sterker als een kenniscentrum van middeleeuwse beeldhouwkunst, ook internationaal. Het beeld biedt zo een internationale context en referentie aan M's rijke collectie laatmiddeleeuwse sculpturen uit de Nederlanden.
Volgens experten van M en andere musea gaat het om het enige bekende voorbeeld van religieuze Italiaanse romaanse beeldhouwkunst van die kwaliteit en omvang, bovendien met een voor die tijd nog zeer zeldzame iconografie: Maria die het kindje Jezus de borst geeft, wat op een zeer intieme manier is weergegeven.
Over het Topstukkendecreet
Het Topstukkendecreet zorgt voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed dat voor de Vlaamse Gemeenschap in Vlaanderen bewaard moet blijven. Het gaat om objecten met een bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis. Het bekendste erkende topstuk uit de collectie M is ‘Het laatste avondmaal’ van Vlaamse Meester Dieric Bouts, dat te zien is in de Sint-Pieterskerk in Leuven.
Op basis van het decreet wordt de Topstukkenlijst van zeldzame en onmisbare voorwerpen en verzamelingen opgesteld. Deze lijst bevat op dit moment 786 individuele objecten en 104 verzamelingen. Voor die beschermde voorwerpen en verzamelingen gelden speciale beschermingsmaatregelen en uitvoerbeperkingen
Op basis van dit decreet werd ook het Topstukkenfonds opgericht. De middelen van dat fonds worden aangewend voor de restauratie van in de Topstukkenlijst opgenomen stukken en voor de aankoop van topstukken. Het Topstukkenfonds koopt stukken aan die al in de Topstukkenlijst opgenomen werden, maar ook erfgoed dat niet in die lijst werd opgenomen en dat aan de inhoudelijke criteria ‘zeldzaam en onmisbaar’ van het Topstukkendecreet beantwoordt. Die cultuurgoederen worden dan na verwerving op de Topstukkenlijst geplaatst.